جشنی به بلندای شب، به روشنی خورشید

یلدا یا چله به جشن سنتی خورشید و گرمای زندگی اشاره دارد. این رویداد که در ایران و افغانستان برگزار می‌شود، در آخرین شب پاییز برگزار می‌شود، زمانی که خانواده‌ها در خانه‌های بزرگان جمع می‌شوند و دور میزی که با مجموعه‌ای از اشیاء و غذاهای نمادین تزئین شده است، می‌نشینند: چراغی به نماد روشنایی، آب به نماد پاکیزگی و میوه‌های قرمز مانند انار، هندوانه، چغندر، عناب و انگور به نماد گرما. آبگوشت، شیرینی، میوه‌های خشک و آجیل که مخصوص این مناسبت استفاده می‌شوند نیز روی میز چیده شده و در طول این شب نشینی مصرف می‌شوند. فعالیت‌ها از شعرخوانی و قصه‌گویی گرفته تا بازی و موسیقی و دادن هدیه به تازه عروس‌ها و کودکان را شامل می‌شود. این رویداد هویت فرهنگی، طبیعت، احترام به زنان، دوستی، مهمان‌نوازی، تنوع فرهنگی و همزیستی مسالمت‌آمیز را گرامی می‌دارد.

شب یلدا به صورت غیررسمی در خانواده‌ها منتقل می‌شود، اگرچه برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، نشریات، رسانه‌های اجتماعی و مطالب آموزشی نیز نقش مهمی در انتقال این رسم در سال‌های اخیر داشته‌اند. رویدادها، کنفرانس‌ها، آموزش‌ها، کارگاه‌ها و فعالیت‌های آگاهی‌بخشی که توسط مراکز تحقیقاتی، سازمان‌های مردم‌نهاد، سازمان‌های فرهنگی و مؤسسات آموزشی انجام می‌شود نیز تأثیر قابل توجهی در انتقال صحیح این عنصر به نسل‌های آینده داشته است.

این جشن به عنوان یک پرونده نامزدی چندفرهنگی، در هفدهمین اجلاس کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس، در فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشریت یونسکو ثبت شد. این اجلاس در رباط، پایتخت مراکش برگزار شد. بر این اساس، تعداد عناصر فرهنگی ایران که در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ثبت شده‌اند، به ۱۹ مورد رسید.

یلدا/چله یک جشن سنتی بسیار محبوب برای خورشید و گرمای زندگی در میان ایرانیان است. یلدا که در آخرین شب پاییز جشن گرفته می‌شود، طولانی‌ترین شب سال محسوب می‌شود. شب یلدا پیش از این در سال ۲۰۰۸ در فهرست میراث ملی ثبت شده بود.

 مترجم: ندا جلیلیان صادقی میلان