زکات یکی از واجبات مالی در اسلام بوده که نقش پررنگی در تحقق عدالت اجتماعی و کاهش فاصله طبقاتی دارد. این فریضه الهی نه فقط ابزاری جهت کمک به نیازمندان است بلکه سبب پاکی مال و جان انسان نیز می‌شود. در طول تاریخ پرداخت زکات همیشه یکی از ارکان مهم نظام اقتصادی اسلامی بوده و از آن به عنوان «حق فقرا در اموال ثروتمندان» نیز یاد شده است. در این مقاله به این موضوع همچنین به آثار و برکات آن می‌پردازیم.

اهمیت زکات در اسلام

پیشوایان اسلام زکات را از ضروریات دین و منکر آن را کافر دانسته‌اند. رسول خدا (ص) سوگند یاد کرد که: جز مشرک کسی در رابطه با پرداخت زکات خیانت نمی‌کند و همچنین فرمود: یا علی، ده گروه از امت من کافر می‌شوند؛ یکی از آن‌ها افرادی‌اند که زکات نمی‌پردازند.

امام صادق(ع) فرمود: خداوند بر این امت چیزی را سخت‌تر از زکات واجب نکرده و اکثر هلاکت امت‌ها به خاطر نپرداختن آن می‌باشد.

در روایات متعدد، زکات به عنوان یکی از پایه‌های مهم دین اسلام شمرده شده است و فرموده‌اند: بنای دین اسلام بر پنج چیز استوار شده است که شامل نماز، حج، زکات، روزه و ولایت می‌شود.

دلایل ضرورت پرداخت زکات

زکات فقط یک دستور مالی ساده نیست بلکه فلسفه و اهداف مختلفی در پس آن نهفته است که مهم‌ترین آن عبارت‌اند از:

• کمک به نیازمندان و رفع مشکلات اقتصادی اقشار ضعیف
• پیشگیری از انباشت ثروت در دست گروهی خاص
• ایجاد همبستگی اجتماعی و تقویت روابط انسانی
• رشد معنوی و پاکی قلب فرد پرداخت‌کننده

تاثیر زکات بر جامعه اسلامی

نکته مهم در این باره این است که نماز و زکات نقش موثر و ارتباطی محکم در شکل دادن به اجتماع پیشرفته اسلامی دارند و بی‌توجهی به هر کدام از آن‌ها، به ایمان و اعتقادات اشخاص و محتوای اسلامی جامعه و سیر تکاملی آن، آسیب جدی وارد خواهد کرد.

به عنوان مثال یکی از خصوصیات مومنین حقیقی (که به رستگاری و سعادت می‌رسند) پرداخت زکات معرفی شده است: «وَ الَّذِینَ هُمْ لِلزَّکاةِ فاعِلُونَ.»

و در آیه‌ای دیگر نیز می‌فرماید: «وَ الْمُقِیمِینَ الصَّلاةَ وَ الْمُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ الْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ اُولئِکَ سَنُؤْتِیهِمْ اَجْراً عَظِیماً؛ به افرادی که نماز را به پا می‌دارند و زکات می‌دهند و ایمان به خدای بزرگ و قیامت دارند، پاداشی بزرگ عطا خواهیم کرد.»

در کتاب‌های حدیثی، سخنان فراوانی از امامان معصوم(ع) در بیان اهمیت زکات ذکر شده است. همچنین جالب است که بدانیم در روایات ما، برای هر چیز زکاتِ مخصوصی معرفی شده است که شامل موارد زیر می‌شود:

• زکات علم و دانش، نشر و یاد دادن آن به دیگران و تلاش به منظور عمل به آن است.
• زکات زیبایی، حفظ عفت و آلوده نکردن خود به گناه می‌باشد.
• زکات سلامتی بدن، کوشش در عبادت پروردگار و روزه گرفتن می‌باشد.
• زکات قدرت، رعایت انصاف نسبت به سایر افراد است.
• زکات توانگری و دارایی، نیکی به همسایگان و صله رحم می‌باشد.
• زکات شجاعت، جهاد در راه خداوند متعال است.

در ادامه بخوانید: نذر، انواع و احکام-هر آنچه در مورد نذر باید بدانید.

آثار پرداخت زکات

در این جا به بعضی از آثار پرداخت زکات اشاره می‌کنیم:

آثار نپرداختن زکات

در جدول زیر به برخی از آثار نپرداختن زکات اشاره می‌کنیم:

از زکات تا صدقه آنلاین و همبستگی در عصر دیجیتال

همانطور که زکات نقش بسیار مهمی در یاری مستمندان و نیازمندان دارد صدقه آنلاین نیز ابزاری نوین برای ادامه همین سنت الهی محسوب می‌شود. با استفاده از بسترهای اینترنتی اشخاص می‌توانند به راحتی و در هر زمان و شرایطی در کار خیر مشارکت داشته و اثرگذاری اجتماعی زکات را گسترده‌تر نمایند.

در حقیقت صدقه آنلاین تداوم همان روحیه‌ای است که در زکات وجود دارد و این به معنی کمک به نیازمندان و برقراری عدالت اجتماعی است که تنها تفاوت آن در ابزار و شیوه پرداخت آن می‌باشد. این روش موجب می‌شود کمک‌ها سریع‌تر، شفاف‌تر و گسترده‌تر به دست نیازمندان و مستمندان برسد و مشارکت در کار خیر برای افراد بیشتری امکان‌پذیر شود.

سخن پایانی

زکات نه فقط یک وظیفه دینی بوده بلکه راه‌حلی کارآمد جهت ایجاد تعادل اجتماعی و اقتصادی به شمار می‌رود. با پرداخت زکات هم دارایی انسان پاک می‌شود و هم جامعه اسلامی از برکات آن به طور کامل بهره‌مند خواهد شد. در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری احتیاج داریم که مسلمانان با عمل به این فریضه سهمی در کاهش مشکلات اقتصادی و برقراری عدالت اجتماعی داشته باشند. چنانچه قصد پرداخت صدقه آنلاین را دارید می‌توانید از طریق موسسه ای بی اقدام نمایید.